چگونه افزایش سن بر دندانها تأثیر میگذارد: راهنمای یک پریودنتیست برای حفظ لبخندی سالم در تمام طول زندگی
تأثیر افزایش سن بر دندانها: راهنمای یک پریودنتیست برای داشتن لبخندی سالم در تمام طول زندگی
با افزایش سن، دندانها و لثهها دچار تغییرات بیولوژیکی قابل توجهی میشوند که عملکرد، استحکام و سلامت کلی دهان را تحت تأثیر قرار میدهد. طبق گفته متخصصانی مانند پروفسور عرب، پریودنتیست و جراح دهان و دندان در مشهد، درک این تغییرات برای حفظ لبخندی سالم در بزرگسالی ضروری است.
شناخت ساختار یک دندان
هر دندان از سه لایه اصلی تشکیل شده است:
• مینای دندان — لایه سخت و معدنی بیرونی
• عاج — ساختاری غنی از کلاژن که فشار جویدن را جذب میکند
• پالپ — مرکز عصبی و خونی دندان
مینا سخت اما شکننده است، در حالی که عاج با ساختار کلاژنی خود انعطافپذیری لازم را فراهم میکند. برخلاف استخوان، سلولهایی که عاج را حفظ میکنند توان بازسازی نامحدود ندارند و همین امر به مشکلات دندانی مرتبط با افزایش سن منجر میشود.
دندانها چگونه با افزایش سن تغییر میکنند؟
1. کاهش انعطافپذیری عاج
با گذشت زمان، عاج به دلیل کاهش خاصیت کشسانی کلاژنها سفتتر میشود و دندان را مستعد ترکخوردگی میکند—بهویژه در دندانهایی که پرشدگیهای بزرگ یا درمان ریشه دارند.
2. نازک شدن مینا
مینا بهتدریج بر اثر مسواکزدن، جویدن و تماس با اسید فرسایش مییابد. با نازک شدن آن، عاج تیرهتر زیر مینا بیشتر دیده میشود و دندانها ظاهر زرد یا مات پیدا میکنند.
3. کاهش حساسیت دندان
عاج از داخل ضخیمتر میشود و اتاق پالپ کوچکتر میشود، بنابراین حساسیت به سرما و گرما کاهش مییابد. به همین دلیل ممکن است پوسیدگیها بدون عکسبرداری تشخیص داده نشوند.
4. افزایش لکهپذیری
ترکهای ریز روی مینا رنگدانههای غذا و نوشیدنی را جذب میکنند. خوشبختانه این لکهها معمولاً با بلیچینگ حرفهای قابل درمان هستند.
هفت توصیه تخصصی برای محافظت از دندانها در سنین بالا
1. جلوگیری از فشارهای غیرضروری بر دندان
✓ از دندانها برای باز کردن بستهبندی یا نگهداشتن اجسام استفاده نکنید.
✓ اگر دندان قروچه دارید، از نایتگارد استفاده کنید.
✓ درباره استفاده از روکشها یا مواد ترمیمی قوی برای دندانهای ضعیف با دندانپزشک مشورت کنید.
2. جایگزینی دندانهای از دست رفته برای توزیع بهتر نیرو
از دست رفتن دندانهای آسیاب باعث فشار بیش از حد بر سایر دندانها میشود. ایمپلنت، بریج یا پروتز مناسب میتواند تعادل جویدن را حفظ کند. پروتزها باید بهطور منظم بررسی و هر ده سال تعویض شوند.
3. حفظ و محافظت از مینای دندان
از مسواک نرم و خمیر دندان غیرساینده استفاده کنید. مصرف مواد اسیدی را کاهش دهید و رفلاکس را کنترل کنید. در صورت تردید، خمیر دندان “حساس” انتخاب کنید.
4. بهبود جریان و کیفیت بزاق
بزاق از مینا محافظت میکند، اسیدها را خنثی میکند و از پوسیدگی جلوگیری میکند. افزایش سن، داروها و بیماریها ممکن است تولید بزاق را کاهش دهند. با پزشک درباره جایگزین دارویی مشورت کنید و در صورت نیاز از محصولات کمکی بزاق استفاده کنید.
5. درمان بهموقع بیماری لثه
همانطور که پروفسور عرب تأکید میکند، بیماری لثه درماننشده سرعت از دست رفتن دندان را افزایش میدهد و ریشهها را در معرض آسیب قرار میدهد. • درمانهای پریودنتال به حفظ استخوان، کاهش تحلیل لثه و تثبیت طولانیمدت دندانها کمک میکند.
6. کاهش عوامل تسریعکننده پیری سلولی
پیری سلولی مقاومت بدن را کاهش میدهد و احتمال بیماری را افزایش میدهد. ترک سیگار، کنترل دیابت و درمان عفونتهای مزمن مثل بیماری لثه ضروری است.
7. تطبیق روتین مراقبت دهان با نیازهای جدید
افزایش سن ممکن است بر بینایی، مهارت حرکتی و توانایی مراقبت از دهان اثر بگذارد. از تیم دندانپزشکی خود درباره ابزارهای کمکی مانند مسواک برقی یا نخدندان مخصوص راهنمایی بگیرید. جرمگیری و درمانهای پریودنتال را بهطور منظم انجام دهید.
جمعبندی
دندانها در تمام طول زندگی تغییر میکنند، اما با مراقبت صحیح میتوان لبخندی سالم تا سالهای طولانی حفظ کرد. با راهنمایی متخصصانی مانند پروفسور عرب در مشهد، پیشگیری و مداخله زودهنگام بهترین راه برای سلامت مادامالعمر دهان و دندان است.
مقالات توسط دکتر عرب جراح لثه و متخصص پریودنتولوژی بررسی می شود. این اطلاعات فقط برای اهداف آموزشی است. این محتوا قرار نیست جایگزینی برای مشاوره، تشخیص یا درمان حرفه ای پزشکی باشد. همیشه از دندانپزشک، پزشک یا سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی واجد شرایط مشاوره بگیرید.
لطفاً آنچه فکر می کنید را با ما در میان بگذارید!